Zoutsneeuw

By Stefan Hertmans

Subjects:

Description: Zoutsneeuw. Elegieën bevat, in drie cycli, het poëtisch verslag – van een betovering door muziek – het Stabat Mater van Giovanni Batista Pergolesi – en door een beeld: de beruchte mummies in het Kapucijnerklooster te Palermo. Palermo, Napels – dat is ook het landschap waar Pergolesi werkte en stierf in het begin van e achttiende eeuw. En die achttiende eeuw is ook de tijd van het ‘paysage moralisé’, het landschapsschilderij met morele en emotionele symboliek. Zoals Igor Strawinsky met zijn Pulcinella een ironisch eerbetoon aan Pergolesi bracht, zo schreef zijn vriend W.H. Auden een beroemd gedicht met de titel ‘Paysage Moralisé’. Door hun visies op de achttiende eeuw komt ook in deze elegieën een aantal van deze elementen samen. Maar Zoutsneeuw toont nog iets anders: door allerlei reminiscenties en beelden komt ook onze hedendaagse manier om dingen en landschappen te ervaren weer boven. Zo ontstaat een tijdloos landschap dat in deze gedichten als een obsessie aanwezig is; het is de schok om vanuit de Italiaanse catacombe en de treurnis van de barokke dood plotseling weer in het verblindend licht van een vlakte te staan. Uiteindelijk brengen deze elegieën, in de grote traditie van het genre, een voor deze tijd misschien ongewone, maar zeer oprechte bekentenis van een overweldiging door ontroering, gevat in de strenge vorm van elfregelige gedichten.